Belgen zijn vooruitziend maar minder gul met geschenken dan hun Europese buren: de uitgaven in het vlakke land zijn de op twee na laagste van Europa.

De temperaturen zijn voorlopig nog mild, maar veel Europeanen dromen al van een knisperend haardvuur, winterse playlists en filmmarathons om van te genieten onder een warm deken. Volgens de studie ‘100 days to Christmas’ van Mastercard, begint één Europeaan op acht (12%) en bijna één Belg op tien (9%) reeds vanaf september aan zijn cadeautjesjacht. Vooruitziend, dat wel, maar het gaat niet altijd om grote uitgaven. Van alle volkeren zijn de Belgen misschien wel de dapperste, maar ze zijn blijkbaar niet de meest vrijgevige: ze geven gemiddeld 168,59 euro minder uit dan het Europese gemiddelde.

De studie ‘100 Days to Christmas[1]’ in opdracht van Mastercard belicht de belangrijkste Europese trends op het gebied van kerstinkopen. Zo begint meer dan 40 procent van de Belgen er bij voorkeur op tijd aan om de kerstuitgaven wat te spreiden. De groeiende populariteit van diverse promotieacties zoals Black Friday (29 november), die naar verwachting de drukste dag zal worden voor kerstinkopen, versterkt de verschuiving naar vroege aankopen. Er werden ook nog andere pieken waargenomen, zoals de actie ‘100 days to Christmas’ (16 september), Cyber Monday (2 december) of Super Saturday (22 december). Aftellen: voor Belgen die uit zijn op een goede deal begint de koopjesjacht in september.

“Kerstmis van tevoren plannen door je cadeaus 100 dagen op voorhand te kopen, impliceert de kosten over meerdere maanden spreiden, de drukte vermijden en soms van heel mooie kortingen profiteren”, weet Alexandra Balikdjian, doctor in de consumentenpsychologie. “Maar het vergt de nodige verbeelding, want de meeste gezinnen maken hun verlanglijstje pas in december.”

Steeds minder materialistisch

De Love Index, die jaarlijks de uitgaven bestudeert in de aanloop naar Valentijnsdag, wees al uit dat de Europese kerstmannen meer voelen voor ervaringen opdoen dan voor materiële zaken. Reizen, concerten, een dagje wellness, een diner in een sterrenrestaurant, escape rooms, sportwedstrijden, ... Zulke activiteiten vragen wat voorbereiding om er zeker van te zijn dat je de begeerde plaatsen kunt bemachtigen. Zo hoopt bijna de helft (47%) een reis cadeau te krijgen, terwijl culturele activiteiten zoals een bioscoopbezoek (28%) en concerten (26%) hoog bovenaan de verlanglijstjes voor Kerstmis blijven staan.

"De resultaten bevestigen dus wat al in andere studies werd vastgesteld: materiële goederen zijn niet langer een must. Kerstmis is nog steeds een moment om tijd door te brengen met onze geliefden, en via allerlei belevenissen kun je dat gevoel rekken en genieten als koppel, met familie of vrienden", zegt Jonathan Romain, directeur Marketing & Communicatie bij Mastercard.

Zijn Belgen minder vrijgevig dan hun buren?

De studie, die in 18 Europese landen[2] is uitgevoerd, toont de gemiddelde uitgaven per persoon in de aanloop naar de eindejaarsfeesten. Gemiddeld besteedt een Europeaan 535,09 euro aan kerstcadeautjes voor zijn naaste omgeving. De Ieren zijn het meest vrijgevig, met gemiddeld 755,67 euro, gevolgd door de Noren (724,70 euro) en Turken (682,98 euro). Na de Polen en Hongaren zijn de Belgen de minst gulle Europeanen als het gaat om kerstcadeaus en besteden ze slechts 366,60 euro aan hun geliefden.

De partner, het moeilijkst om te verwennen volgens de Belgen

Het ideale geschenk vinden, blijft voor de meeste Belgen een hoofdbreker. Vooral een geliefde plezieren, blijkt het moeilijkst. Volgens de resultaten van de enquête zijn de partners (51%) immers het moeilijkst tevreden te stellen, gevolgd door kinderen (28%), moeders (22%) en vaders (15%). Grappig: bijna één op de tien Belgen zegt veel problemen te hebben met het vinden van een cadeau voor zijn schoonmoeder.

"Een geschenk geven vertelt iets over je relatie met die andere, maar ook over je relatie met jezelf. Je materialiseert in feite hoe belangrijk die persoon voor jou is", aldus Alexandra Balikdjian, doctor in de consumentenpsychologie. "Het ideale geschenk hoeft niet noodzakelijkerwijs duur te zijn. Het ontleent zijn waarde aan het nuttige, sentimentele of persoonlijke aspect. Zeker als je weet dat het geschenk zal worden geopend in aanwezigheid van de hele familie: je laat op dat moment het beste van jezelf zien."

e-commerce, nog niet favoriet bij de consument

Om het ideale geschenk te vinden, geeft meer dan de helft van de Belgen (53%) nog steeds de voorkeur aan fysieke winkels boven online shoppen. Slechts 34% van hen verkiest e-commerce, omdat ze zo de drukte en (zeer) lange rijen aan de kassa vermijden.

De populairste ervaringsgeschenken

1. Reizen naar het buitenland

1. Een dagje wellness

1. Filmtickets

1. Concertkaartjes

1. Restaurantbezoeken

1. Boottochtjes

1. Theatertickets

1. Wijndegustaties

1. Voetbaltickets

1. Ballonvaarten

[1] Het onafhankelijke onderzoeksbureau Fly Research heeft in augustus 2019 meer dan 9.500 volwassenen in 18 landen geïnterviewd.

[2] Verenigd Koninkrijk, Ierland, Spanje, Italië, Frankrijk, Rusland, Polen, België, Duitsland, Turkije, Zweden, Oostenrijk, Hongarije, Portugal, Denemarken, Noorwegen, Zwitserland, Nederland