Online daten was oorspronkelijk het idee van haar vrienden. Kirsty, een Britse moeder van vier kinderen, was haar leven weer op de rails na de scheiding toen haar vrienden haar overtuigden om lid te worden van een datingsite. Ze kreeg al snel berichten van een rijke Londense zakenman. Het duurde niet lang of ze spraken meerdere keren per dag aan de telefoon.

Hij zei dat hij hem persoonlijk wilde ontmoeten, maar eerst moest hij voor zaken naar Turkije. Toen verdween hij plotseling. Drie dagen lang beantwoordde hij haar sms'jes of telefoontjes niet. Ze raakte in paniek en vroeg zich af of ze iets verkeerds had gezegd, of in donkere momenten, of hij dood was. 

Toen hij eindelijk op haar berichten reageerde, zei hij dat hij wakker was geworden in het ziekenhuis - een bewering die hij ondersteunde met foto's van zijn gezicht, gekneusd en gezwollen, voor een muur van medische apparatuur. Zijn auto was gekaapt en zijn portemonnee en telefoon waren gestolen. Hij had geen manier om zijn hotelrekening te betalen. Zou Kirsty hem £ 5.000 kunnen lenen?

Een dag later had hij meer nodig. En nogmaals, meer dan een dozijn keer in de komende twee weken. Toen Kirsty geen geld meer had, leende ze van haar ouders en zus, die uiteindelijk vermoedden dat er iets mis was. Ze vonden het echte sociale media-account waarvan de foto's van de vermeende zakenman waren gekopieerd, tot aan de momentopname van het ziekenhuis. 

In totaal had hij £ 80.000 gestolen - iets meer dan $ 100.000 in Amerikaanse valuta - van Kirsty en haar familie, inclusief haar hele spaargeld.

Kirsty is slechts een van de miljoenen mensen die de afgelopen jaren zijn gemanipuleerd door online oplichters. Nu de beveiliging van bankieren en betalingen is aangescherpt, hebben fraudeurs hun focus verlegd naar imitatietactieken. Ze doen zich voor als romantische partners en omzeilen typische veiligheidsmaatregelen door slachtoffers te overtuigen hen geld te sturen of hun inloggegevens te overhandigen. Oplichters zijn meesters in psychologische controle en bewapenen de beste impulsen van mensen in goed geoefende social engineering.

Hoewel het bewijs van romantiekzwendel teruggaat tot de zestiende eeuw, hebben internet en geautomatiseerde tools ongekende schaalvoordelen mogelijk gemaakt. In 2023 hebben de Amerikaanse autoriteiten 17.823 klachten over vertrouwens- en romantiekzwendel afgehandeld met verliezen van in totaal 652 miljoen dollar. Onderzoek vorig jaar door Barclays naar romantiek zwendel rapporten in het Verenigd Koninkrijk toonde aan dat mannen meer kans hebben om slachtoffer te worden, maar vrouwen verliezen 2,5 keer zoveel geld als mannen. 

En de Global Anti-Scam Alliance rangschikt romantiekzwendel als de zevende meest voorkomende regeling, hoewel de werkelijke incidentie waarschijnlijk veel hoger is: het is onmogelijk om het met zekerheid te zeggen, maar experts in het veld schatten dat maar liefst 90% van de slachtoffers, die zich schamen om op deze meest intieme manier te worden opgelicht, nooit aangifte doen van de misdaad.

Een van die experts is Anna Rowe. Nadat Rowe seksueel werd uitgebuit door een getrouwde man die valse datingsites en sociale-mediaprofielen gebruikte om fysieke relaties met meer dan een dozijn vrouwen te onderhouden, begon ze online oplichtersgroepen te infiltreren om hun tactieken te begrijpen, waarbij ze wat ze leerde gebruikte om de slachtofferhulporganisaties Catch the Catfish en LoveSaid te lanceren. Deze laatste richtte ze op met Cecilie Fjellhøy, een van de slachtoffers in de populaire Netflix-documentaire 'The Tinder Swindler'. Hoewel de details variëren afhankelijk van de middelen van de dader, zegt Rowe dat romantiekzwendel de neiging heeft om dezelfde basisschets te volgen. 

Met behulp van nepprofielen met gestolen foto's spamt de fraudeur datingsites en sociale-mediapagina's totdat iemand zich engageert. Vanaf dat moment wordt de relatie snel intensiever. Oplichters bootsen opzettelijk de manipulaties van gewelddadige partners na, te beginnen met liefdesbombardementen - een bijna continue aanval van genegenheid. De oplichter weerspiegelt de overtuigingen en interesses van het slachtoffer, vraagt om hun advies, geeft hen het gevoel dat ze het centrum van het universum zijn.

"Als je een laag zelfbeeld hebt, zoals veel slachtoffers, is het echt krachtig om je zo belangrijk te voelen", zegt Rowe. "Het is als: 'Iemand snapt me eindelijk. Het is mijn beurt om gelukkig te zijn.'"

Maar naarmate de relatie zich verdiept, nemen de fraudeurs het heft in handen, waarbij ze wisselen tussen verstikkende aanbidding, afstandelijkheid en woede om de slachtoffers uit balans te houden. Ze kunnen een meningsverschil met het slachtoffer uitlokken en dan een paar dagen rondspoken. Als ze weer verschijnen, is het slachtoffer meestal meegaander, omdat ze zich niet weer in de steek gelaten willen voelen.

Misschien maanden of zelfs jaren in de relatie, introduceert de oplichter het eerste verzoek om een lening - om een erfenis vrij te geven die vastzit in een trustfonds, om een spoedoperatie te betalen, om naar binnen te vliegen om het slachtoffer te bezoeken - de leugens verweven in het lopende verhaal dat ze hebben verzonnen.

Uiteindelijk, als de gemiste bezoeken, inconsistenties en eisen om geld zich opstapelen, begint het slachtoffer te accepteren dat er iets niet klopt. Dat betekent dat ze niet alleen in het reine moeten komen met financiële verliezen, maar ook met de leegte die is achtergelaten door wat de meest intense relatie van hun leven leek. 

"Je moet omgaan met het feit dat deze persoon op wie je smoorverliefd was, en van wie je dacht dat hij van je hield, niet eens bestond", zegt Rowe. "Het was gewoon een personage dat speciaal was gemaakt om je leven te vernietigen."

Rowe probeert ook de schaamte te bestrijden waaraan slachtoffers lijden na een zwendel. Omdat deze misdaden vaak worden afgeschilderd als iets waar ze "voor vielen", zien veel slachtoffers de enormiteit van de manipulatie van de oplichters niet in; ze voelen zich goedgelovig omdat ze empathie en vrijgevigheid vertonen, bewonderenswaardige eigenschappen die geen bron van schaamte zouden moeten zijn. Dit gevoel van schaamte kan worden verergerd door vrienden, familie en vaak de media, die de spot drijven met de slachtoffers van deze zwendelpraktijken vanwege hun naïviteit, of zelfs door de wetshandhaving, die in de verleiding kan komen om het slachtoffer de schuld te geven. 

"We zeggen niet dat slachtoffers 'vielen' voor een inbraak - het was diefstal", zegt ze. "Maar we zullen zeggen dat de slachtoffers 'vielen' voor de fraude. Dat deden ze niet. Het geld is gestolen, net als bij andere misdaden."

Voor financiële instellingen is het opsporen en voorkomen van deze oplichting een wapenwedloop. Criminele tactieken zijn altijd in ontwikkeling en om effectief te zijn, moet een anti-zwendelstrategie het probleem vanuit meerdere invalshoeken benaderen. De meeste fraudedetectiesystemen richten zich alleen op ongewoon gedrag van betalers, bijvoorbeeld het markeren van een oudere klant die een groot bedrag naar een internationale bank stuurt. 

Om een nieuwe dimensie toe te voegen aan de waarborgen van banken, introduceerde Mastercard in 2023 Consumer Fraud Risk, een AI-oplossing die ook de rekening van de ontvanger onder de loep neemt - inclusief het transactievolume, betalingswaarden en links naar andere rekeningen - om de veelbetekenende eigenschappen van een oplichter te detecteren. Door die informatie te combineren met de bestaande systemen van de bank, leidt Consumer Fraud Risk het risico van elke op handen zijnde betaling af en levert het in realtime een fraudescore. 

Zodra Consumer Fraud Risk een betaling markeert, kan de bank deze ronduit weigeren, waardoor het geld de rekening van de afzender niet verlaat, of contact opnemen met de afzender om hun zorgen te delen. Die extra informatie uit een neutrale bron kan twijfel zaaien bij het slachtoffer - of hun bestaande vermoedens vergroten. 

Een nieuwe samenwerking tussen Mastercard en Feedzai, wiens AI-aangedreven fraudepreventieplatform consumenten en banken in meer dan 90 landen beschermt, zal de implementatie van Consumer Fraud Risk naar veel belangrijke markten wereldwijd versnellen. 

"We proberen de emotionele kill chain te doorbreken," zegt Luke Reynolds, de senior vice president voor financiële misdrijven bij Mastercard. "Hoe meer inzichten we banken kunnen geven om met hun klanten te delen, hoe groter de kans dat ze de zwendel doorzien."

Mensen kunnen zichzelf ook beschermen door uit te kijken naar rode vlaggen: een nieuw contact dat van het oorspronkelijke platform naar een versleutelde berichten-app wil gaan (waardoor het moeilijk te traceren is), een relatie die ongewoon snel vordert, elk verzoek om geld van iemand die je nog nooit in het echte leven hebt ontmoet. 

"Als je het gevoel hebt dat er iets mis is, vertrouw dan op je gevoel", zegt Rowe. "Het vertelt je dat er iets mis is met een reden."